Ai Cập là một nền văn minh cổ đại nằm ở Đông Bắc châu Phi, tập trung dọc theo hạ lưu của sông Nile. Đây là nền văn minh chưa bao giờ hết hấp dẫn chúng ta bởi sự huyền bí, và những truyền thuyết xung quanh nó. Trong đó, cuốn Tử thư – quyển sách của cái chết được mệnh danh là một trong những tài liệu bí ẩn bậc nhất mọi thời đại.
bTaskee, hôm nay, sẽ giới thiệu đến bạn sơ lược về cuốn sách này.
1. Lịch sử hình thành
Tử thư là một loại tài liệu tôn giáo cổ tập hợp những bùa chú, phép thuật được đọc lên để giúp linh hồn người chết sang thế giới bên kia thông qua Duat, Quỷ môn quan, và được viết bởi rất nhiều thầy tư tế suốt hàng trăm năm.
“Quyển sách của cái chết” bắt nguồn từ những khái niệm được mô tả trong các bức tranh và chữ tượng hình trong các lăng mộ từ Vương triều thứ Ba của Ai Cập (c. 2670 – 2613 TCN). Đến triều đại thứ 12 (1991 – 1802 TCN) những phép thuật này, với những hình minh họa kèm theo, được viết trên giấy cói và được đặt trong các kim tự tháp Ai Cập hoặc các ngôi mộ với người chết. Loại tài liệu này được các nhà khảo cổ tìm thấy trong các ngôi mộ, nên cái tên “Quyển sách của cái chết” cũng được đặt cho chúng từ đó.
Theo quan niệm người Ai Cập, “Quyển sách của cái chết” được đọc to trong quá trình ướp xác để các bùa chú, phép thuật trong cuốn sách bảo vệ thể xác, giữ lại trí thông minh, trí nhớ và sinh lực cho người chết ở thế giới bên kia. Quyển sách còn là “sách hướng dẫn” dành cho người chết sử dụng để vượt qua các thử thách của Duat đến với cõi vĩnh hằng.
Mỗi quyển sách dành cho mỗi người chết được tùy chỉnh bởi các nhà tư tế, sao cho phù hợp với mong nguyện của người chết. Họ sẽ chọn đặ mua sách từ nhà tư tế, cung cấp thông tin về bản thân cũng như mong muốn sau khi chếtcủa mình cho nhà tư tế khi họ cảm thấy bản thân mình có thể sắp chết.
Trước thời Tân Vương quốc Ai Cập (1549 – 1069 TCN), “Quyển sách của cái chết” chỉ được dùng cho hoàng tộc và giới thượng lưu. Sự nổi tiếng của thần Osiris trong thời kỳ Tân Vương quốc Ai Cập khiến mọi người tin rằng Tử thư là không thể thiếu bởi vì thần Osiris được cho là có quyền năng phán xét linh hồn trong thế giới bên kia. Khi ngày càng có nhiều người mong muốn có một “Quyển sách của cái chết” cho riêng mình sau khi qua đời, những thầy tư tế biến cuốn sách trở thành một món hàng quan trọng được viết ra để bán. Các thầy tư tế cũng cung cấp các “gói phép thuật” khác nhau trong tử thư cho khách hàng được lựa chọn. Không giới hạn số lượng các chương được đưa vào, các loại hình minh họa và chất lượng của giấy cói được sử dụng cho khách hàng.
Mãi cho đến triều đại Ptolemaic (323 – 30 TCN), “Quyển sách của cái chết” vẫn được sản xuất theo cách này. Nó liên tục thay đổi về hình dạng và kích cỡ cho đến khi nó được tiêu chuẩn hóa trong 190 phép thuật đồng nhất nhưng người ta có thể cộng hoặc trừ những gì họ muốn từ tử thư.
Một họa phẩm mà mọi bản tử thư dường như đều có, và rất nổi tiếng là nghi lễ “cân trái tim” trong Lời thần chú 125.
2. Lời thần chú 125
Lời thần chú 125 mô tả việc đánh giá trái tim của người đã chết bởi thần Osiris trong Hội trường Chân lý, một trong những minh họa nổi tiếng nhất từ Tử thư của Ai Cập cổ đại. Và điều quan trọng là nó giúp linh hồn vượt qua bài kiểm tra trọng lượng của trái tim với cái lông của sự thật, biết phải nói gì và cách hành động trước Osiris, Thoth, Anubis và 42 vị thần phán xét để có thể bước sang thế giới bên kia, không còn buồn, đau, hờn giận.
Nếu trái tim nặng hơn, tức là trái tim người này không thuần khiết và còn quá nhiều tham vọng, khi đó, họ sẽ bị quỷ Ammut ăn thịt, còn linh hồn sẽ bị trừng phạt theo luật lệ nơi đây.
3. Cuộn giấy cói của Ani
Phiên bản nổi tiếng nhất của “Quyển sách của cái chết” này là Cuộn giấy cói của Ani (Papyrus of Ani). Cuộn giấy cói của Ani là Cuốn tử thư dành cho Ani, một thư lại (một chức quan thấp) sống ở thế kỷ 13 TCN tại thành Thebes, Ai Cập. Nó được viết vào khoảng năm 1250 TCN, trong triều đại thứ 19 của thời kỳ Tân Vương quốc Ai Cập bằng chữ tượng hình, cùng hình minh họa nhiều màu sắc. Bản thảo này có chiều dài 67 cm, chiều rộng 42 cm và được xem là bản Tử thư hoàn chỉnh nhất được tìm thấy tính đến hiện tại.
Trong cuộn giấy cói Ani có một số đoạn miêu tả ấn tượng về những lần chạm trán với một loại tàu thú vị. Bài hát ca tụng thần Ra (Cuộn giấy cói của Ani số 10,470, trang 20) chứa đoạn miêu tả về hai con tàu – Motet và Sektet. Đây là một đoạn rất thú vị, bởi các con tàu trong đó du ngoạn trên bầu trời và thả neo dừng nghỉ ở giữa các vì sao. Dường như những phương tiện này không phải mô tả các con tàu lướt trên mặt nước, và chúng có thể cập bến vùng đất của các vị thần và vùng đất Punt bí ẩn. Điều này khiến có nhiều giả thuyết tin về khả năng du hành không gian, thời gian của Ai Cập cổ đại.
Bật mí: Bạn có thể đặt mua bản dịch tiếng Anh cho “Quyển sách của cái chết – Cuộn giấy cói của Ani” trên Amazon.
4. Các khái niệm về cái chết và thế giới bên kia của Ai Cập
Phép thuật trong Tử thư mô tả niềm tin của người Ai Cập cổ đại về bản chất của cái chết và thế giới bên kia. Các phép thuật trong cuốn sách của cái chết, bất kể thời đại nào của phiên bản được viết, đều hứa hẹn một thiên đường hạnh phúc của một người bên kia thế giới.
Trên đây là sơ lược về Tử thư – quyển sách của cái chết, bên cạnh đó, nó còn chứa nhiều mô tả bí ẩn về người khổng lồ, những mô tả được cho là người ngoài hành tinh, hay những nhân vật thần thánh. Những bí ẩn về Ai Cập cổ đại luôn gợi cho chúng ta sự tò mò, thích thú. Và có lẽ Tử thư còn lâu mới được khám phá hoàn toàn.
Với những bí mật ẩn sâu trong lớp cát dày của sa mạc, Ai Cập luôn là nền văn minh khiến nhiều người phải bất ngờ khi tìm hiểu. Ngày nay, vẫn còn vô khối những điều kỳ bí về Ai Cập chưa có lời giải đáp dù các nhà khoa học mất đến hàng năm trời để tìm kiếm và giải mã chúng. Nếu có cơ hội, hãy đến Ai Cập một lần và đắm mình trong nền văn minh được xem là cổ xưa nhất của nhân loại nhé!
Bài đọc thêm
Những trang web thú vị trên thế giới có thể bạn chưa bao giờ nghe tên